از تعهد کتبی تا وعده شفاهی؛ "خدعه آمریکایی" همچنان در مدار دیپلماسی

در حالیکه یکی از بخشهای مهم توافق هسته‎ای برداشتن تحریمهای ظالمانه است .اما با گذشت مدت زمان نسبتا طولانی، در میدان عمل همچنان شاهد وجود موانعی در عملیاتی شدن مفاد برجام بویژه در حوزه‎های اقتصادی هستیم.

در چنین شرایطی؛ محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان در حاشیه نشست اخیر سازمان ملل به خبرگزاری کیودو ژاپن گفت: که در دیدار با جان کری، همتای آمریکایی خود در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک از وی قول گرفته است که تلاش بیشتری را برای رفع نگرانی های بانک های اروپایی در این خصوص بکارگیرد.

اما در تازه‎ترین واکنش نسبت به موانع سر راه اجرای برجام ،سخنگوی وزارت خارجه کشورمان اظهار داشت: بیشترین میزان بدعهدی و کارشکنی در روند اجرایی برجام، از جانب دولت آمریکا صورت گرفته است.

"بهرام قاسمی" با اشاره بر تذکر جدی مقامات ایرانی به طرف آمریکایی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل نسبت به وظایف خود در قبال برجام، تأکید کرد: دولت‌های اروپایی هم تا حدی با ما هم‌صدا بودند و امیدواریم آمریکا بتواند مسیر خود را اصلاح و اروپا نیز بتواند مسیر خود را در زمینه همکاری‌های بانکی با ایران به خوبی پیش ببرد.

در این خصوص یعنی بدعهدی های مکرر آمریکا در مسیر عملیاتی شدن برجام، گروه سیاسی جام جم آنلاین نظر تنی چند از کارشناسان سیاسی را جویا شد.

"محمد باقر بهرامی" استاد دانشگاه و سفیر سابق ایران درجمهوری آذربایجان می‎گوید: درابتدای امر ضرورت دارد، از تمام افرادی که در امر برجام با نیت دفاع از حقوق ملت ایران وارد مذاکره شدند، تشکر کرد. بطور کلی یکی از اصول و مبانی جمهوری اسلامی در این موضوع خلاصه می‎شود که در احقاق حقوق مردم خود فعال باشد. در این صورت طرف مقابل منفعل خواهد شد وچنانچه منفعل باشیم، قطعا طرف معادله با ما فعال می‎شود.

وی تصریح کرد: با توجه به روند اجرایی برجام تصور می‎شود، شرایط کنونی حوزه دیپلماسی را به نوعی از انفعال سوق داده است. مطابق با آنچه که همواره در بیانات مقام معظم رهبری بدان تأکید شده "نباید به آمریکا اعتماد کرد".

بهرامی در ادامه افزود: مواضع صریح معظم له در مورد دولت ایالات متحده، ناظر بر دلایل عقلی- انقلابی و تاریخی است. اگر بپذیریم، انقلاب اسلامی با سرنگون کردن رژیم پهلوی، منافع آمریکا را در منطقه از بین برده است؛ ساده اندیشی است که باورکنیم کاخ سفید درصدد جبران شکست تاریخی خود از نظام جمهوری اسلامی اهتمام نورزد.

وی ابراز داشت: دولت واشنگتن امروز در جبهه غلبه بر سیاست های ایران کاملا ناامید شده است. لذا طی چند سال اخیر در مواضع خود تغییر رویه داده است. اکنون آمریکا با دقت و برنامه ریزی کلانی، مرتکب اقدامات ضد ایرانی می‎شود. البته باید گفت هوشیاری ودرایت رهبر کبیر انقلاب، سد بزرگی را در برابر نیات شوم مقامات آمریکایی بوجود آورده است.

این استاد علوم سیاسی با تأکید برضرورت فعال بودن روز افزون حوزه سیاست خارجی کشورمان در مواجهه با استراتژی آمریکا خاطر نشان کرد: همانطور که شما اشاره داشتید، جان کری وزیر خارجه آمریکا در حاشیه نشست نیویورک به ظریف، همتای ایرانی خود قول تسهیل در مراودات بانکی ایران در سطح بین الملل را داده است. حال باید گفت، آن مواردی که در برجام مکتوب بود وبه تحقق نپیوسته است چطور باید توقع داشت، یک قول شفاهی عملیاتی شود؟

سفیر سابق کشورمان با اشاره بر مواضع اخیر وزیر خارجه و رییس جمهوری نسبت به بدعهدی‎های دولت آمریکا افزود: پیرامون مصادره 2 میلیارد دلاری اموال مردم ایران توسط کاخ سفید، آقای روحانی به صراحت از تعبیر دزدی بین‎المللی استفاده کردند. از این رو به هیچ وجه نمی‎توان به قول شفاهی آمریکایی‎ها در رابطه با موضوعات برجام معتقد بود؛ چرا آنها از توافق مکتوب شده برجام عملا تخطی می‎کنند.

وی تصریح کرد: البته بی‎اعتمادی بر دولت آمریکا نافی دیپلماسی نیست. یک دیپلماسی قوی و فعال وعبور نکردن از اصول، بویژه در چارچوب رهنمودهای مقام معظم رهبری، بطور قطع راهگشا وکارساز خواهد بود.

بهرامی در پاسخ به این سوال که آیا بدعهدی های ایالات متحده نسبت به اجرای برجام نقطه پایانی خواهد داشت یا خیر گفت: این موضوع بستگی به مواضع مقتدرانه دستگاه دیپلماسی ما دارد، چنانچه سیاست خارجی ما از پتانسیل‎های بسیار قوی و ریشه‎دار مردمی بهره گیرد و بر انقلاب اسلامی و رهنمودهای رهبری نظام تکیه کند، تردیدی در عقب نشینی آمریکا وجود ندارد.

این کارشناس سیاسی در پایان تأکید کرد: امروز رزمندگان ما در جبهه دیپلماسی و روابط خارجی در حال گذراندن یک آزمون دشوار هستند. امید است با تأسی از فرهنگ شهادت و ایثار بتوانند حقوق حقه مردم ایران را از دولتهای غربی بخصوص آمریکا باز ستانند.

" حسن هانی زاده" کارشناس سیاست خارجی نیز در رابطه با کارشکنی‎های اخیر دولت ایالات متحده در روند اجرایی برجام به جام جم آنلاین گفت: در طول یک سال گذشته،پس از دستیابی توافق میان ایران و گروه 1+5، آمریکایی‎ها به تعهدات خود عمل نکرده‎اند و در عمل ثابت شد به هیچ یک از توافقات بین‎المللی پایبند نیستند. این موضوع نشان دهنده عدم تمایل واشنگتن برای تأمل صادقانه با ایران است، که این موضوع بر خلاف ادعاهای همیشگی آمریکا نسبت به جدیت آنها در پایه گذاری صلح در منطقه و جهان است.

وی تصریح کرد: به نظر می‎رسد با توجه اقدامات ضد ایرانی آمریکا، تا به امروز برجام هیچ دستاورد اقتصادی برای تهران در برنداشته است. بطور نمونه وعده فروش هواپیمای بویینگ که از سوی آمریکا مطرح شده بود، همچنان در هاله‎ای از ابهام باقی مانده است. از سوی دیگر طرف آمریکایی به شرکت ایرباس با اعمال فشارمانع تحویل هواپیما به ایران شد.

این کارشناس سیاست خارجی در رابطه مسایل بانکی ایران گفت: از سوی دیگر تأملات بین بانکی ایران با کشورهای اروپایی بدلیل اهرم فشار کاخ سفید، همچنان در حالت تعلیق باقی مانده است. لذا از این جهت آمریکایی‎ها ثابت کردند، به هیچ وجه قابل اطمینان نیستند.

هانی زاده پیرامون چگونگی رهایی ایران از بد عهدی های دامنه‎دار آمریکا حول محور برجام خاطر نشان کرد: ضرورت دارد جمهوری اسلامی یک ضرب‎العجل برای آمریکا تعیین کند که چنانچه در یک بازه زمانی مشخص به تعهدات خود عمل نکرد، طرف ایرانی به صورت یک جانبه توافق مذکور را لغو کند.

وی در رابطه با دیدار اخیر وزیر خارجه کشورمان با همتای خود جان کری در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل اظهار داشت: این دیدار بیشتر به مباحث حاشیه ای پرداخته است واز این جهت ایالات متحده هرگز نمی‎تواند با قول و وعده، اطمینان جمهوری اسلامی را به خود جلب کند. زمانی اطمینان حاصل خواهد شد که آمریکا گامهای عملی در اجرای برجام بردارد.امروز بدعهدی آمریکا کاملا بر مردم ایران ثابت شده است.

هانی زاده در مورد اهداف پشت پرده آمریکا وغرب از مذاکره با ایران گفت: در واقع آنها مترصد این هستند که با ساز و کارهای مذاکراتی؛ اختیار عمل را در قبال ایران در دست گرفته با مکانیزم‎های سیاسی، تهران را در حالت انفعال قرار دهند. غربی‎ها نیک می‎دانند؛ جمهوری اسلامی ایران به لحاظ نظامی با اقتدار بازدارندگی، توان دفاع از تمامیت ارضی خود را دارد، لذا در صدد هستند با گفتمان سیاسی و ارایه وعده‎های دروغین بدون دادن کوچکترین امتیازی به مهار ایران بپردازند.

وی در خصوص اینکه با توجه به خلاء اهرم فشار در برجام از سوی طرف ایرانی، تا چه زمانی این بدعهدی‎ها ادامه خواهد داشت افزود: به مانند سابق روند کارشکنی‎های آمریکا در قبال ایران تداوم خواهد داشت. چه بسا چنانچه دونالد ترامپ به کاخ سفید ورود کند، توافق برجام را ملغی کرده و روابط سیاسی دوطرف در مورد برجام به نطقه صفر برسد.

هانی زاده در پایان خاطر نشان کرد: به نظر می‎رسد ایران باید یک شورای قضایی بین‎المللی زیر نظر سازمان ملل ایجاد کند واز طریق این شورا به موضوع اجرایی شدن برجام بپردازد. باید افزود، ابزار وسازو کارهای اجرایی کردن برجام در متن توافق نامه بدرستی تعریف نگردیده و این از نقاط برجسته ضعف برجام است و مشخصا موضوع تنبیه آمریکا در صورت عدم پایبندی به تعهدات در متن گنجانده نشده است. فارغ از اینکه چه حزبی در آینده مسند قدرت را در آمریکا بدست می‎گیرد، ایران باید از طریق شورای مذکور واشنگتن را تحت فشار قرار دهد، تا آنها مجبور به اجرای کامل برجام شوند.

محمدرضاشجاعیان- جام جم آنلاین